De psychologie achter gokken: Waarom blijven we spelen?

Je zit aan een groene speeltafel, de fiches glinsteren in het kunstmatige casino-licht en je denkt: “Waarom kan ik niet gewoon stoppen met gokken?” Dit is het gevoel van adrenaline, het vooruitzicht op grote winst en vooral de spanning. Maar er is meer aan de hand.

Het blijkt dat dit alles te maken heeft met een stofje in onze hersenen, genaamd dopamine. Elke keer als we gokken, krijgen onze hersenen een dosis dopamine, wat een geweldig gevoel geeft. Het probleem is dat onze hersenen steeds verlangen naar meer. Het is alsof je hersenen voortdurend zeggen: "Nog één keer!" Deze keer win je!" Dit systeem kan ervoor zorgen dat mensen opnieuw gaan gokken, omdat ze het aangename gevoel weer willen ervaren.

Je hebt dan ook nog het intermittent beloningsschema, een chique term voor onvoorspelbare beloningen, beloningen die op onverwachte momenten komen, wat het gokken spannender en moeilijker te weerstaan maakt.

Ook spelen cognitieve biases (denkfouten), zoals de "gambler's fallacy", een rol. Hierbij geloven we onterecht dat eerdere verliezen een toekomstige winst waarschijnlijker maken. Door deze biologische reacties en misvattingen kan gokverslaving ontstaan.

Als je begrijpt hoe dit allemaal werkt, kan het een eerste stap zijn naar controle over je gokgedrag.

Emotionele aantrekkingskracht van gokken

Gokken, het is best fascinerend, het is als dansen met adrenaline en dopamine in een disco van emoties.

Spanning en opwinding

Tijdens het gokken komt er een hele lading adrenaline en dopamine vrij in je hersenen, die zorgen voor intense spanning en opwinding, waardoor spelers keer op keer terugkomen voor meer.

Bijna-winst fenomeen

En dan hebben we ook nog het ‘bijna-winst' fenomeen. Je wint net niet, maar je brein denkt van wel. Het brein ziet een bijna-winst als een teken dat je dicht bij een grote overwinning bent.

Dit moedigt aan om door te gaan in de hoop dat je de volgende keer echt de jackpot zal winnen. We moeten ook niet vergeten dat veel casino's en gokautomaten ontworpen zijn om deze bijna-winst ervaringen vaak te laten voorkomen.

Dit zorgt ervoor dat spelers betrokken blijven en terugkomen, met het idee dat de volgende winst heel dichtbij is.

Cognitieve biases en denkpatronen

• Gambler’s fallacy: De Gambler’s fallacy, ook wel bekend als de gokkers misvatting, is het geloof dat eerdere uitkomsten invloed kunnen hebben op toekomstige uitkomsten. Je bent in een casino, omgeven door fel knipperende lichten en het geluid van munten die in bakken vallen. Je hebt het gevoel "Ik moet nu wel winnen”, omdat je veel hebt verloren aan de roulettetafel en je denkt dat de volgende draai je geluksdraai zal zijn. Maar het geheim is dat de kans altijd hetzelfde blijft, ongeacht of je nu wint of verliest. Elke keer dat je opnieuw inzet, is het een compleet nieuw spel.

• Verliesaversie: Verliesaversie is als een griezelig monster dat zich onder je bed bevindt. Het is de angst om te verliezen, dat je ertoe aanzet om meer risico’s te nemen in een poging om je verliezen terug te winnen. Het is een beetje als proberen uit een steeds dieper wordend gat te klimmen. Elk verlies voelt als een extra duwtje naar beneden. In de hoop dat de volgende grote winst je eruit zal trekken, zet je dus steeds meer in. Het gevolg is dat je je meestal dieper ingraaft.

Sociale en persoonlijke factoren

• Ontsnapping aan verveling en stress: Ken je dat gevoel van verveling en stress en je gewoon iets spannends wilt doen om moeilijke levenssituaties te vergeten? Gokken is voor veel mensen een snelle manier om hun gedachten even te verzetten. Een boost van adrenaline hier, een kick van dopamine daar, en plotseling voel je je alsof je op een avontuurlijke reis bent, weg van de dagelijkse sleur. Hoewel het tijdelijk verlichting kan geven, kan het op de lange termijn leiden tot grotere problemen, zoals verslaving en financiële moeilijkheden.
  Maar zorg ervoor dat je, net als bij alles in het leven, een goede balans vindt en ervoor zorgt dat je niet te ver gaat.

• De rol van sociale druk: En dan is er nog de sociale druk. Je bent in een kamer vol vrienden, iedereen gokt, de sfeer is aanstekelijk en je wilt niet de enige zijn die aan de kant staat. Het gevoel om erbij te horen kan iemand ertoe aanzetten risicovoller gedrag te vertonen dan ze anders zouden doen. Een opwelling kan je ertoe aanzetten om deel uit te maken van het moment, niet omdat je wilt, maar omdat je erbij wilt horen.
  Het is belangrijk om te onthouden dat je je eigen beslissingen moet nemen en niet altijd met de stroom mee hoeft te gaan, soms is het beter om gewoon je eigen koers te varen ongeacht de druk om je heen.

De verslavende natuur van gokken

• Dwangmatig gedrag: Gokken kan een pad zijn vol valkuilen. Wanneer je je gedrag niet meer kan beheersen, spreken we van dwangmatig gedrag. Het begint met een klein beetje gokken voor de lol, maar voor je het weet, wordt de drang om te gokken zo sterk dat het alledaagse leven eronder lijdt. De kick van het winnen zorgt ervoor dat je gewoon niet kunt stoppen en je komt in een spiraal die moeilijk te doorbreken is.

• Psychologische gevolgen van verslaving: De gevolgen van een gokverslaving treffen niet alleen jou, maar ook de mensen om je heen. Een gokverslaving kan net zo verwoestend zijn als een orkaan die door je leven raast. De stress van schulden en de behoefte om die 'grote overwinning' te behalen, kunnen leiden tot serieuze mentale gezondheidsproblemen zoals angst en depressie. Geloof me, het is echt de moeite waard om hulp te zoeken en te investeren in je eigen welzijn en relaties in plaats van in het gokken.

Conclusie

Wanneer je de psychologie achter het gokken bekijkt, zijn er verschillende belangrijke psychologische factoren die ons aanzetten om door te blijven spelen. Ons brein is eigenlijk gewoon dol op beloningen en gokspellen spelen hier slim op in. Wanneer je hier de emotionele ups en downs aan toevoegt, heb je een recept voor potentieel probleemgedrag. Als je weet hoe deze processen werken en hoe ze je keuzes beïnvloeden, is dit de eerste stap naar het nemen van verantwoorde beslissingen en het verminderen van de risico's van gokverslaving.